Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010

Χορτοφαγική διατροφή και αντισπισισμός

Τους τελευταίους 6 μήνες είμαι χορτοφάγος (δεν τρώω κρέας, ψάρι, τρώω τυρί και αυγά). Ήθελα να γράψω μία ανάρτηση για τους λόγους που με οδήγησαν σε αυτήν την επιλογή, τα επιχειρήματα εναντίον αλλά και τους προσωπικούς μου προβληματισμούς.
Καταρχάς ο βασικός λόγος που με οδήγησε σε αυτό ήταν ηθικός και όχι διατροφικός. Πάντα διαφωνούσα ηθικά με τη δολοφονία και την εκμετάλλευση των ζώων ενώ, καθώς έχω μεγαλώσει με κατοικίδια ζώα, μπορούσα να δω τις ομοιότητες με τους ανθρώπους αλλά και το συναισθηματικό δέσιμο που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ τους. Από την άλλη θεωρώ ότι είμαι τόσο ανίκανη να σκοτώσω ζώο όσο και άνθρωπο. Οπότε κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι το κρέας που έτρωγα ήταν μια υποκρισία, ένα καμουφλάρισμα του τι πραγματικά είναι. Χαρακτηριστικά πάντα με αηδίαζε ό,τι έμοιαζε με ζώο και τελικά έτρωγα τα μπιφτέκια μου μόνο λόγω ευκολίας χωρίς να σκέφτομαι από που προέρχονταν.
Αυτό το σκεπτικό μπορεί σε κάποιους να φαίνεται συναισθηματικό και αφελές. Στην ουσία όμως είναι η αρχή για έναν ολόκληρο τρόπο σκέψης που δίνει στους ανθρώπους και τα ζώα ίσα δικαιώματα, τον αντισπισισμό (σπισισμός: κατά τον ρατσισμό, η αντίληψη ότι κάποια είδη έχουν περισσότερα δικαιώματα από άλλα). Ήδη ακούω τις πρώτες αντιδράσεις πάνω σε αυτό. Προφανώς τα ανθρώπινα και μη ζώα, αλλά και αυτά μεταξύ τους δεν είναι ίδια αλλά ούτε έχουν και τις ίδιες ανάγκες. Δεν έχουν ανάγκη για παράδειγμα από μόρφωση και στέγη από ρούχα και βιβλία. Έχουν όμως κάποιες ανάγκες τις οποίες παραβιάζουμε. Την ανάγκη να μην πονάνε, να ζουν ελεύθερα, να ζουν μια ολοκληρωμένη ζωή. Επομένως η λογική του αντισπισισμού δεν είναι ότι άνθρωποι και ζώα θέλουν τα ίδια πράγματα αλλά ότι έχουν το ίδιο δικαίωμα να ικανοποιούν τις ανάγκες τους. Οι άνθρωποι παραβιάζουμε τα δικαιώματα των ζώων με πολλαπλούς τρόπους: με την θανάτωση τους, με το βασανισμό τους, με τη χρήση τους για τη διασκέδαση μας. Στις πιο ακραίες μορφές όπως το κυνήγι, η κακοποίηση κατοικίδιων ζώων και οι ταυρομαχίες αυτό γίνεται συστηματικά με μόνο στόχο την "ψυχαγωγία".
Σε αυτή τη λογική έχω ακούσει δύο σοβαρές ενστάσεις τις οποίες θα σχολιάσω. Η πρώτη είναι που βάζουμε το όριο σε αυτό. Δηλαδή μήπως δεν έχουν και τα φυτά και τα βακτήρια δικαίωμα στη ζωή; Η αλήθεια είναι ότι η γραμμή δεν είναι ξεκάθαρη καθώς
η ζωή εξελίχθηκε σε ένα συνεχές. Το προσωπικό μου όριο αφορά τα ζώα που αισθάνονται και πονούν καθώς αυτά βλάπτονται από την εκμετάλλευση, το βασανισμό και τη θανάτωση τους. Είναι το ίδιο σκεπτικό όπως στην έκτρωση που νομιμοποιείται μέχρι να αρχίσει να σχηματίζεται το νευρικό σύστημα του εμβρύου. Δέχομαι σίγουρα μια συζήτηση πάνω στο που βάζουμε τη γραμμή αλλά δεν δέχομαι ότι η αυθαιρεσία της είναι επιχείρημα ενάντια στη χορτοφαγία. Αν ήταν έτσι θα ήταν επιχείρημα ενάντια στο φόνο ανθρώπου το ότι σκοτώνουμε ζώα για να τα φάμε, αλλά δε βλέπω να χρησιμοποιείται πολύ συχνά.
Η δεύτερη ένσταση είναι ότι τα ίδια τα ζώα σκοτώνουν για να φάνε. Εδώ ουσιαστικά ξεχνάμε ότι η φύση δεν έχει ηθική. Λειτουργεί με βάση του τι είναι πιο ωφέλιμο για τα γονίδια, ακόμα και αν αυτό είναι να φας το ένα από τα παιδιά σου. Όμως ο άνθρωπος έχει πλέον ξεφύγει από αυτό. Έχει αναπτύξει λογική, συνείδηση και ηθική και έχει πάψει να δρα με αυτά τα κριτήρια σε ένα μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα πολλά κράτη δεν επιβάλλουν τη θανατική ποινή ακόμα και σε άτομα που έχουν
διαπράξει φόνο. Η ηθική της κοινωνίας σε αυτή την περίπτωση έχει ξεπεράσει την ηθική του δράστη ο οποίος μπορεί να μην είχε καν συνείδηση λόγω νοητικής στέρησης ή ψυχιατρικών προβλημάτων. Επομένως δεν νομίζω ότι μπορεί να είναι πλέον επιχείρημα ούτε μέτρο σύγκρισης το τι κάνουν τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον.
Το επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι το κατά πόσο αυτή η διατροφή είναι υγιεινή και ωφέλιμη για τον άνθρωπο. Πολλοί χορτοφάγοι επιλέγουν να επιμείνουν στο ότι η φυσική διατροφή του ανθρώπου είναι η χορτοφαγία. Εγώ θα διαφοροποιηθώ από αυτή τη στάση. Είναι αλήθεια ότι κατά την εξέλιξη του ανθρώπου κάποια στιγμή υπήρξε μία μετάβαση από την ωμοφαγική-χορτοφαγική διατροφή σε αυτήν που περιελάμβανε και κυνήγι. Ωστόσο δε νομίζω ότι καμία από τις 2 αυτές παλαιολιθικές διατροφές μπορεί να χρησιμεύσει ως επιχείρημα σήμερα. Ο τρόπος ζωής και τα προϊόντα της διατροφής μας έχουν αλλάξει ριζικά για να υπάρξει σύγκριση, ενώ δεν νομίζω ο προϊστορικός άνθρωπος να ήταν ένα πρότυπο διαβίωσης. Ο μέσος όρος ζωής ήταν πολύ χαμηλότερος, οι άνθρωποι αποδεκατίζονταν από ασθένειες και συχνά υπόφεραν από την πείνα.
Επομένως νομίζω ότι το πραγματικό ερώτημα είναι κατά πόσο ο σύγχρονος άνθρωπος με τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής μπορεί να πάρει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από μια χορτοφαγική ή και μια
vegan διατροφή. Η απάντηση είναι μπορεί να τα πάρει και με τις 3 διατροφές (και τη κρεοφαγία) αρκεί να προσέχει να τρώει σωστά και να επιλέγει τροφές από όλες τις ομάδες. Η κρεοφαγία μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε παχυσαρκία και χοληστερίνη ενώ η χορτοφαγία σε αναιμία και έλλειψη Β12. Ειδικά όσον αφορά τον βεγκανισμό όσοι τον ακολουθούν πρέπει να παίρνουν συμπληρώματα Β12 ή εμπλουτισμένα τρόφιμα. Ο λόγος είναι ότι η Β12 παράγεται από μύκητες στο χώμα και καθώς πλέον καθαρίζουμε τα φρούτα και τα λαχανικά μας η ποσότητα που παίρνουμε από τις φυτικές τροφές είναι πολύ μικρή.
Το σίγουρο λοιπόν είναι ότι μπορούμε
να είμαστε χορτοφάγοι και υγιείς. Το επόμενο ερώτημα είναι αναπόφευκτα ποια διατροφή ευνοεί τον πλανήτη. Εδώ η απάντηση είναι σαφής και είναι η χορτοφαγία. Από τη σχολική βιολογία είναι γνωστό ότι η βιομάζα μειώνεται σε κάθε στάδιο της τροφικής αλυσίδας. Επομένως η τροφή που παράγεται από την κτηνοτροφία είναι πολύ λιγότερη από αυτή που κατανάλωσαν τα χορτοφάγα ζώα. Καθώς ο άνθρωπος έχει κατακλύσει τον πλανήτη μια στροφή στη χορτοφαγία θα οδηγούσε σε μείωση της ανάγκης καλλιεργήσιμων εκτάσεων αλλά και σημαντική μείωση των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται στις κτηνοτροφικές μονάδες.
Άφησα εκτός το θέμα της ζωής των ζώων στις κτηνοτροφικές μονάδες, καθώς οι άθλιες συνθήκες που επικρατούν έχουν αρχίσει να γίνονται ευρέως γνωστές. Ήθελα να θίξω το θέμα περισσότερο από την αντισπισιστική του πλευρά, αν και προσωπικά έχω ακόμα πολύ δρόμο σε αυτή την κατεύθυνση. Έχω την ελπίδα όμως ότι έχει ξεκινήσει μια ευαισθητοποίηση ως προς τα δικαιώματα των ζώων που ίσως οδηγήσει σε μια αλλαγή...
(όσοι δε το έχετε δει το
earthlings είναι ένα ντοκιμαντέρ που δείχνει την έκταση της εκμετάλλευσης των ζώων από τον άνθρωπο)

Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010

Επιστροφή

Αποφάσισα μετά από αρκετούς μήνες να επιστρέψω στις αναρτήσεις. Δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος για τον οποίο απείχα... Αυτό το blog είναι καθαρά προσωπικό και ό,τι γράφω μου αρέσει και το γράφω με όρεξη. Αυτούς τους μήνες απλά δεν είχα αυτή την διάθεση να γράψω και θεώρησα ότι δεν έχει νόημα να γράψω κάτι με το ζόρι. Το black hole δε θα γίνει ποτέ το blog που ανανεώνεται καθημερινά, που ενημερώνει, που είναι στην επικαιρότητα. Υπάρχουν άλλα που το κάνουν με επιτυχία (και με αποτυχία). Οπότε μικρότερες και μεγαλύτερες αποχές θα υπάρξουν και στο μέλλον. Ελπίζω να υπάρχουν αναγνώστες που δε βαρέθηκαν και θα συνεχίσουν να με διαβάζουν... Δε χρειάζονται πολλοί, ούτε αυτό ήταν ποτέ σκοπός του blog άλλωστε. Απλά αναγνώστες που βρίσκουν στα πόστ μου κάτι άξιο συζήτησης και ίσως ένα κομμάτι του εαυτού τους...

Δευτέρα 5 Απριλίου 2010

Η "πειρατεία" σκοτώνει τη μουσική;

Πριν κανένα 2μήνο (οκ δεν είμαι πολύ τακτική στις αναρτήσεις :b) μου έκοψαν το φοιτητικό internet στο αμερικάνικο πανεπιστήμιο που σπουδάζω. Μόλις είδα τους λόγους που θα μπορούσε να έχει συμβεί αυτό ήμοουν σίγουρη: διαμοίρασμα αρχείων μέσω δικτύου. Με έλουσε κρύος ιδρώτας καθώς ήξερα ότι θα μπορούσε να έχει και νομικές συνέπειες. Ευτυχώς όπως διαπίστωσα σύντομα, επειδή ήταν η πρώτη παράβαση το μόνο που χρειαζόταν να κάνω για να ξαναέχω σύνδεση ήταν να δω, μαζί με άλλους παραβάτες, μια "εκπαιδευτική" ταινία. Έτσι πήγα, με κάποια περιέργεια είναι η αλήθεια. Η ταινία ήταν πιο χαζή από ότι περίμενα. Με λίγα λόγια, εμείς που κατεβάζουμε μέσω internet τρώμε το ψωμί της φτωχής τραγουδίστριας που προσπαθεί να επιβιώσει και πρέπει να κάνουμε πια μια "ηθική" επιλογή. Επειδή δε συνηθίζω να μασάω τα λόγια μου, στη συζήτηση που ακολούθησε είπα ότι δε συμφωνώ καθόλου αλλά θα σβήσω το utorrent μου (και θα βρώ άλλους τρόπους να βλέπω τσάμπα ταινίες) ώστε να μην έχω χειρότερες συνέπειες. Θα αναλύσω λοιπόν τους λόγους που συμφωνώ με την πειρατεία και που θεωρώ την ταινία μεγάλη μαλακία.
Καταρχάς ποιοί κερδίζουν από τις πωλήσεις των cd; Οι "φτωχοί" τραγουδιστές; Ούτε κατά διάνοια. Το ποσοστό που αντιστοιχεί στον καλλιτέχνη είναι εξαιρετικά μικρό και αυτοί που καρπώνονται τα κέρδη είναι τα μεγαλοστελέχη των δισκογραφικών. Για του λόγου το αληθές οι ίδιοι οι καλλιτέχνες, και κυρίως οι νέοι, βγάζουν τα τραγούδια τους στο internet, σε χώρους όπως το myspace. Έτσι γίνονται γνωστοί και μαζέυουν κόσμο στα live και στις συναυλίες τους που είναι και η κύρια πηγή των εσόδων τους.
Δεύτερον τι μου προσφέρουν ουσιαστικά αυτοί που βγάζουν το cd και το dvd; Αέρα κοπανιστό. Το cd/dvd από μόνο του κάνει 50cent και γράφοντας το μου το πουλάνε 20euro! Ο ορισμός της αισχροκέρδειας δηλαδή! Να πάω σινεμά που έχει μεγάλη οθόνη, άψογο ήχο και ποπκόρν(!) να τα δώσω. Να πάω σε μία συναυλία που ο άλλος χτυπιέται για να διασκεδάσω, να τα δώσω. Αλλά όχι να πληρώσω για να μην πάρω τίποτα! Απλά απεχθάνομαι να αισθάνομαι κορόιδο...
Άφησα τελευταίο το βασικό λόγο που στηρίζω την πειρατεία. Η ελέυθερη διακίνηση της πληροφορίας. Πραγματικά η λογική πίσω από το copyright απαγορεύει κάθε μορφής διακίνηση. Από την αντιγραφή ενός cd για να το δώσω σε ένα φίλο μου, την εγγραφή μιας τηλεοπτικής εκπομπής, τη δημιουργία ενός βίντεο από σκηνες μιας ταινίας. Γνώμη μου είναι ότι από τη στιγμή που κάτι λέγεται, γράφεται, γυρίζεται ανήκει πια σε όλους και δε μπορείς να το εμποδίσεις. Αυτό γινόταν πάντοτε, το μόνο που άλλαξε είναι η τεχνολογία. Σύντομα θα γίνει αντιληπτό ότι η "πειρατεία" δεν ελέγχεται. Κλέινει το gamato ανοίγουν 10, υπάρχει το utube, το rapidshare, τα blog που διαδίδουν και ενημερώνουν άμεσα για όλα αυτά. Το ποτάμι δε γυρίζει πίσω.
Ωραία όλα αυτά θα μου πείτε, αλλά οι συνθέτες, οι στιχουργοί, οι τραγουδιστές που δεν προτιμούν τα live πώς θα ζουν; Έχω και για αυτό λύση. Τα τραγούδια να πρωτοβγαίνουν σε κάποιο site το οποίο θα πληρώνει τους καλλιτέχνες για να έχει την πρώτη μετάδοση. Το site θα τα βγάζει από διαφημήσεις και από κει και πέρα η αναμετάδοση θα είναι ελέυθερη παντού.
Τον τελευταίο καιρό οι έλεγχοι
έχουν αυξηθεί, αλλά είμαι της γνώμης ότι οι άνθρωποι που έχουν οικονομικό συμφέρον το κατάλαβαν πολύ αργά σε σχέση με την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Έχω την ελπίδα ότι σύντομα η πραματική ελευθερία που προσφέρει το internet στη διακίνηση της γνώσης και της πληροφορίας θα είναι και νόμιμη.


Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010

Winter in Boston...











Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010

Πίστη και λογική

Επιστροφή στις αναρτήσεις μετά από αρκετό καιρό, μια περίοδο έλλειψης έμπνευσης, 2 υπερατλαντικά ταξίδια και 15 δύσκολες μέρες χωρίς internet (λεπτομέρειες σε προσεχές post). Στο θέμα μας όμως. Ίσως η πιο συχνή πρόταση που ακούω από θρησκευόμενους, ιδίως όταν η συζήτηση έχει φτάσει σε αδιέξοδο, είναι ότι κακώς χρησιμοποιώ την λογική για να προσεγγίσω θέματα πίστης. Ωστόσο θεωρώ ότι αυτή η πρόταση "μπάζει" καθώς δε τη στηρίζουν ούτε οι ίδιοι με τις πράξεις και τα λεγόμενα τους.
Καταρχάς η συντριπτική πλειοψηφία των θρησκευόμενων ατόμων χρησιμοποιεί μια χαρά τη λογική σε όλες τις υπόλοιπες εκφάνσεις της ζωής. Από το πρωί που ξυπνάνε μέχρι το βράδυ που θα κοιμηθούν όλες οι πράξεις τους καθορίζονται από τις σχέσεις αιτίου-αιτιατού που τόσο καλά γνωρίζουν. Κάποιοι μάλιστα είναι ακόμα και επιστήμονες με αποτέλεσμα ουσιαστικά να ζουν χρησιμοποιώντας αυτό τον τρόπο σκέψης. Φυσικά ήδη έχω φανταστεί την απάντηση σε αυτά που λέω. Η λογική φεύγει μόνο σε θέματα υπερφυσικά τα οποία ούτε η επιστήμη δεν έχει απαντήσει.
Χμ άρα σε θέματα που η επιστήμη δεν έχει απαντήσει ακόμα (ή έχει απαντήσει αλλά δεν το ξέρουμε) ξεχνάμε εντελώς τη λογική. Σωστά; Δε θα το έλεγα. Αν αφήσουμε τελείως τη λογική σκέψη ποιο εργαλείο έχουμε για να επιλέξουμε άποψη και κοσμοθεωρία; Αν ήταν έτσι θα έπρεπε οι πιστοί να πιστεύουν εξίσου στο χριστιανισμό, βουδισμό, ζωροαστρισμό, ιπτάμενο μακαρονοτέρας κλπ καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη θρησκεία τους κατέβει καθώς δεν υπάρχει τρόπος να διαλέξουμε (είπαμε έχουμε αφήσει τη λογική). Φυσικά δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που να σκέφτεται έτσι. Ακούω ήδη τους πιστούς να ετοιμάζουν τον αντίλογο τους: μα ο Χριστιανισμός-Μουσουλμανισμός-Ινδουισμός κλπ έχει να δείξει τόσα θαύματα! Τι έγινε; Ξαναγυρνάμε στη λογική; Ψάχνουμε ενδείξεις και αποδείξεις για την πίστη μας; Όχι ακριβώς γιατί μόλις πέσουν οι αμφιβολίες και οι αντιρρήσεις για τα θαύματα πέφτει η πληρωμένη απάντηση "δε με νοιάζουν οι αποδείξεις γιατί εγώ πιστεύω ότι έτσι έγινε". Hello? Εσύ δεν ήσουν που επικαλέστηκες το θαύμα για να στηρίξεις την πίστη σου; Μήπως τελικά αφήνουμε τη λογική όπου μας συμφέρει;
Εκτός από τους πιστούς που επικαλούνται τα θαύματα υπάρχουν και οι άλλοι που θεωρώ ότι είναι και το πιο δύσκολο να τους απαντήσω. Αυτοί δεν επικαλούνται υλικές αποδείξεις αλλά μια "αίσθηση". Δηλαδή ότι αισθάνονται τη παρουσία του Θεού, δεν μπορούν να την αποδείξουν αλλά είναι σίγουροι για αυτή. Εδώ όμως έρχεται το θέμα της ψυχολογίας. Γιατί άλλοι οι οποίοι αισθάνονται παρουσίες, βλέπουν οράματα και άλλα που δε γίνονται αντιληπτά από τους υπόλοιπους παίρνουν ψυχοφάρμακα; Φυσικά δε λέω ότι όλοι οι πιστοί είναι για το δαφνί. Οι περισσότεροι δεν είναι επικίνδυνοι ούτε για τον εαυτό τους ούτε για τους άλλους και ούτε έχουν κάποια διαταραχή. Απλώς ερμηνεύουν συγκεκριμένα γεγονότα και συναισθήματα με διαφορετικό τρόπο σύμφωνα με τις ψυχολογικές τους ανάγκες και το πολιτισμικό πλαίσιο. Αυτή είναι μια λογική σκέψη που κάνουν όλοι σχεδόν οι πιστοί σε ότι δε τους αφορά. Αν πω σε κάποιον πιστό ότι ένοιωσα χτες το βράδυ την παρουσία ενός βρικόλακα θα μου πει, λογικότατα, ότι είναι ιδέα μου και μάλλον είναι ψυχολογικό. Όμως όταν ο ίδιος αισθάνεται την παρουσία του Θεού σε μια εκκλησία αυτό συνιστά για τον ίδιο, λόγο να πιστέψει. Δηλαδή έχουμε και πάλι μια απολύτως επιλεκτική επίκληση της λογικής. Τελικά πως να διαλέξουμε που να χρησιμοποιούμε τη λογική και πού όχι;
Τέλος αφήνω άλλο ένα επιχείρημα που ακούω συχνά. Ότι εμείς οι άθεοι-σκεπτικιστές-επιστημονιστές κλπ προφανώς δε χρησιμοποιούμε τη λογική παντού στη ζωή μας αφού έχουμε συναισθήματα. Συμφωνώ και επαυξάνω. Στις σχέσεις μου κινούμαι σχεδόν πάντα με το συναίσθημα αφού το θεωρώ πολύ σημαντικότερο από οτιδήποτε άλλο στην ανθρώπινη επαφή. Μήπως είναι έτσι και το θρησκευτικό συναίσθημα; Χμ υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά. Τα άτομα για τα οποία έχω συναισθήματα, υπάρχουν! Τα έχω δει, αγγίξει, ακούσει και το επιβεβαιώνουν και άλλα άτομα καθώς και επιστημονικά όργανα. Τα άτομα με συναισθήματα για ανύπαρκτα πρόσωπα βρίσκονται και αυτά συνήθως υπό ιατρική παρακολούθηση. Δεν έχω όμως και συναισθήματα για ιδέες; Φυσικά. Μου αρέσει η φυσική, αγαπώ την ελευθερία, σιχαίνομαι το φασισμό. Όμως ο Θεός σύμφωνα με τους πιστούς του δεν είναι μια ιδέα αλλά κάτι υπαρκτό. Επομένως ξαναγυρίζουμε στο φαύλο κύκλο της επιλεκτικής επίκλησης της λογικής.
Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Μια πρόταση είναι προς τους πιστούς κάθε είδους να σκεφτούν γιατί επιτρέπουν στον εαυτό τους να αφήνει τη λογική μόνο σε εκείνο το κομμάτι της σκέψης. Ένα καλό τεστ είναι να σκεφτούν με τον ίδιο τρόπο που σκέφτονται για τη θρησκεία τους για κάποια άλλη θρησκεία ή δοξασία. Ίσως δουν μία εντυπωσιακή ομοιότητα...