Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2009

Alan Turing

Τον Alan Turing τον "συνάντησα" πρώτη φορά πριν χρόνια όταν διάβασα το εξαιρετικό βιβλίο του Simon Singh "Κώδικες και μυστικά" και μου έκανε εντύπωση που δεν είχα ξανακούσει για έναν τόσο σημαντικό επιστήμονα. Γράφω αυτό το κείμενο για 2 λόγους: για να μάθουν περισότεροι το έργο του και για να επισημάνω το έγκλημα που διαπράχθηκε εις βάρος του από την ίδια την Βρεττανική κυβέρνηση.
Ο Alan Turing γεννήθηκε το 1912 και ήταν Άγγλος μαθηματικός, κρυπταναλυτής και πρωτοπόρος της επιστήμης των υπολογιστών. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου δούλεψε στο Bletchley Park, το Βρεττανικό κέντρο κρυπτογραφίας και κρυπτανάλυσης. Όταν έφτασε ο Turing οι Γερμανοί ήταν μπροστά σ'αυτόν τον τομέα. Η Γερμανική μηχανή κρυπτογράφησης γνωστή ως "Αίνιγμα" δεν μπορούσε να αποκρυπτογραφηθεί από τους Άγγλους σε σύντομο χρονικό διάστημα ώστε να προλάβουν τις στρατιωτικές κινήσεις τους. Ο Turing μέσα σε σύντομο χρονικό διάτημα από τη άφιξη του ανέπτυξε τη "bombe" μια κρυπταναλυτική μηχανή πολύ ανώτερη από την προηγούμενη. Η ιδέα ήταν ο εντοπισμός κοινών φράσεων στα μυνήματα των Γερμανών και με βάση αυτά και μία σειρά λογικών συνεπαγωγών μπορούσε να αποκρυπτογραφηθεί αυτόματα το μύνημα. Η μηχανή είχε τόση επιτυχία που μέχρι το τέλος του πολέμου οι Άγγλοι απέκτησαν παραπάνω από 200. Ιστορικοί θεωρούν ότι το προβάδισμα που πήραν οι Άγγλοι στην κρυπτανάλυση, μετά τη συμβολή του Turing ήταν εξαιρετικά κρίσιμο στην τελική έκβαση του πολέμου.
Μετά τον πόλεμο εργάστηκε πάνω στο σχεδιασμό των πρώτων υπολογιστικών μηχανών και ήταν ο πρώτος που περιέγραψε μία υπολογιστική μηχανή που κρατούσε στη μνήμη τις οδηγίες προγραμματισμού της (Η σύγχρονη RAM). Στη συνέχεια ασχολήθηκε με το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και πρότεινε ένα πείραμα γνωστό ως "Turing test". Σύμφωνα με αυτό για να αποκαλέσουμε μία μηχανή "ευφυή" θα πρέπει να κάνει κάποιον να πιστέψει ότι μιλάει με άλλον άνθρωπο. Ο Turing πίστευε ότι αντί να αναπτύξουμε μια μηχανή που σκέφτεται σαν ενήλικος θα ήταν καλύτερα να αναπτύξουμε μια που σκέφτεται σαν παιδί και έχει την ικανότητα της μάθησης.
Δυστυχώς το τέλος του Turing ήταν τραγικό εξαιτίας της στάσης της Βρεττανικής κυβέρνησης προς τους ομοφυλόφυλους. Όλα άρχισαν το 1952 όταν ένας από τους εραστές του Turing συμμετείχε σε διάρρηξη στο σπίτι του και αναγκάστηκε να αποκαλύψει στην αστυνομία την ομοφυλοφυλία του. Η αντρική ομοφυλοφιλία (η γυναικεία θεωρούνταν ανύπαρκτη :) ήταν παράνομη εκέινη την εποχή στη Βρεττανία και έτσι του δώθηκαν 2 επιλογές: φυλακή ή ορμονοθεραπεία. Ο Turing διάλεξε το δεύτερο και αναγκάστηκε να υποβληθεί σε χημικό ευνουχισμό με τραγικές συνέπειες για την ψυχολογία του. Ακόμα του απαγορεύτηκε να δουλεύει στο δημόσιο με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίσει την έρευνα του. Όλα αυτά τον οδήγησαν το 1954, σε ηλικία μόλις 41 ετών να αυτοκτονήσει τρώγοντας ένα μήλο βουτηγμένο σε υδροκυάνιο.
Το παράδειγμα του Turing δείχνει τις συνέπειες της ομοφοβίας ειδικά όταν αυτή εκφράζεται μέσα από την επίσημη πολιτική, κάτι όχι και τόσο μακρινό σήμερα. Η μνήμη του Turing αποκαταστάθηκε μόλις πριν 3 μέρες με διάγγέλμα του Βρεττανού πρωθυπουργού Gordon Brown. Πιο σημαντικό όμως από ένα τέτοιο τυπικό διάγγελμα είναι να δούμε τι συμβαίνει σήμερα στον κόσμο, ποιές άδικες διακρίσεις δέχονται οι λοατ, πόσοι άνθρωποι υποφέρουν ακόμα και τώρα για τη σεξουαλικότητα και το φύλο τους... Δυστυχώς η ομοφοβία που στέρησε τον κόσμο από ένα τόσο σημαντικό άνθρωπο δεν είναι μακρία. Είναι δίπλα μας και μέσα μας...