Αν νοσταλγώ

Αν νοσταλγώ – δεν είναι εσάς, αγάπες περασμένες,
και τις στιγμές τις ευτυχείς μαζί σας που έχω ζήσει!
- Τα ρόδα σας τα μάρανα στα χέρια μου και τώρα
μέσα στης Μνήμης το παλιό βιβλίο τα ’χω κλείσει.

Μα είναι κάποιες άγνωστες, περαστικές γυναίκες,
που μια στιγμή σταυρώσανε το βλέμμα τους μαζί μου!
- Τέτοιες, που μείναν ο γλυκύς κι ανέφικτός μου πόθος,
ενώ – ποιος ξέρει! – θ’ άλλαζαν για πάντα τη ζωή μου!…

Αν νοσταλγώ – δεν είναι εσάς, πόλεις όπου έχω ζήσει,
πόλεις που σας εγνώρισα και που σας έχω αφήσει,
μα κείνες, ταξιδεύοντας, που αντίκρισα ένα βράδυ

κι είδα – μακριά – τα φώτα τους τα’ άπειρα να χορεύουν
(που ήταν σα να με φώναζαν, που ήταν σα να μου γνεύουν!)
και που το πλοίο προσπέρασε, πλέοντας στο σκοτάδι…

Ποινικοποίηση της ιδεολογίας;

Όταν πρωτοάκουσα το θέμα με τη Φαίη Μάγιερ μου φάνηκε κάπως αστείο. Πόσο χαζοί είναι, σκέφτηκα, που μπερδεύτηκαν από μια συνωνυμία. Έμπαζε από την αρχή η ιστορία, βέβαια, αφού θεώρησαν ως επαρκές στοιχείο για να τη συλλάβουν το ότι η μητέρα της υπήρξε μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης. Ωστόσο θεώρησα, αφελώς, ότι θα τελείωνε εκεί, θα έπεφταν τα μούτρα τους και θα ζητούσαν και συγγνώμη. Αλλά διαψεύστηκα. Όταν διάβασα ότι την προφυλάκισαν έπαψα να το θεωρώ αστείο και θύμωσα κανονικά. Δεν ξέρω αν όντως έχει κάνει κάτι ή όχι. Κλείνω προς το δεύτερο καθώς τα άτομα που δρουν από ιδεολογία συνήθως δεν κρύβουν τις πράξεις τους. Αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι τα στοιχεία με τα οποία την κατηγορούν είναι τα εξής: ότι γνώριζε κάποιον από τους κατηγορούμενους και είχε βγει μαζί του, ότι τους αποκάλεσε "πολιτικούς κρατούμενους" και ότι είχε στο σπίτι της τις ήδη δημοσιευμένες προκηρύξεις! Μήπως βλέπετε κάποια αξιόποινη πράξη; Το μόνο στοιχείο που υπήρχε ήταν η ιδεολογική συμπάθεια και η σχέση της με τον αναρχικό χώρο... Αυτά μέσα στο φοβικό, "αντιτρομοκρατικό" κλίμα που επικροτούν τα ΜΜΕ με κάθε τρόπο αρκούν για να στείλουν έναν άνθρωπο στην φυλακή...
Αυτό το ακραίο περιστατικό μου δίνει την αφορμή να αναρωτηθώ για όλο το πνεύμα του αντιτρομοκρατικού νόμου. Γιατί άραγε χρειάζεται ένας ξεχωριστός νόμος για πράξεις που ήδη είναι αξιόποινες, όπως το να βάλεις γκαζάκια; Γιατί να αντιμετωπίζονται διαφορετικά και πολύ πιο αυστηρά όταν έχουν από πίσω τους μια ιδεολογία; Μήπως πίσω από αυτό βρίσκεται μια προσπάθεια δαιμονοποίησης του αντιεξουσιαστικού χώρου; Μήπως ο αντιτρομοκρατικός νόμος είναι προσπάθεια τρομοκρατίας των "απλών πολιτών" ώστε να νιώσουν ότι απειλούνται από κάποιους;
Να διευκρινίσω ότι δεν υποστηρίζω όσους επιλέγουν αυτή τη μορφή δράσης. Θεωρούν πως μόνο με βία και "πόλεμο" μπορεί να υπάρξει αλλαγή, αντίληψη που, για μένα, αυτοαναιρείται. Όταν ονειρεύεσαι μια κοινωνία χωρίς καταπίεση και βία δε μπορείς να την κυνηγάς μέσω των ίδιων μεθόδων γιατί την καταστρέφεις από την αρχή της. Το μότο "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα" ποτέ δεν ήταν μέσα στη φιλοσοφία μου.
Πέρα όμως από αυτά δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι. Γιατί αυτά τα παιδιά να σαπίσουν στη φυλακή για ένα γκαζάκι; Γιατί ήταν ενάντια στο σύστημα; Αυτή η αντίληψη φαίνεται να επαληθεύει με τον καλύτερο τρόπο ότι η εξουσία βασίζεται εν μέρει πάντα στο φόβο. Στην προκειμένη περίπτωση φοβίζει τον κόσμο για τους "εχθρούς του" και την ανάγκη να είναι το κράτος εκεί για να τον προστατεύσει. Και ακόμα ο φόβος ώστε να μη γίνεις και εσύ "ένας από αυτούς". Να μη μιλάς εναντίον, να μη γράφεις εναντίον, να μην κατεβαίνεις στις πορείες. Ελευθερία σκέψης αλλά μέσα σε κάποια πλαίσια. Έξω από αυτά είσαι παράνομος, είσαι περιθωριακός και καλύτερα να φοβάσαι.
Για να είμαι δίκαιη θα βάλω και τον αντίλογο. Ότι έτσι υπάρχει έλεγχος από πριν και πρόληψη με αποτέλεσμα να μειώνονται οι τρομοκρατικές πράξεις. Χμ. Διακρίνω και πάλι την προσπάθεια δημιουργίας φόβου. Και ναι προτιμώ να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να συμβεί κάτι από το να είναι φυλακή αθώοι άνθρωποι. Αυτή η λογική της «πρόληψης» οδηγεί μόνο στο παράλογο. Να φυλακίσουμε τους αντιεξουσιαστές, να φυλακίσουμε τους μετανάστες, να φυλακίσουμε τους ναρκομανείς, μήπως να φυλακίσουμε και τους φτωχούς;
Δε θέλω να ζω σε μια τέτοια κοινωνία.Μια κοινωνία που καλλιεργεί το φόβο, που προσπαθεί να περιορίσει τη σκέψη. Είμαστε μακριά από μια κοινωνία χωρίς φυλακές. Ελπίζω να είμαστε πιο κοντά σε μια κοινωνία χωρίς ιδεολογικές φυλακές.

ΥΓ Λίγο πριν από αυτή τη δημοσίευση έμαθα με ανακούφιση ότι η Φαίη Μάγιερ αποφυλακίστηκε. Διαβάστε και το γράμμα που είχε στείλει, έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Πάνω από το παγωμένο ποτάμι...

Χορτοφαγική διατροφή και αντισπισισμός

Τους τελευταίους 6 μήνες είμαι χορτοφάγος (δεν τρώω κρέας, ψάρι, τρώω τυρί και αυγά). Ήθελα να γράψω μία ανάρτηση για τους λόγους που με οδήγησαν σε αυτήν την επιλογή, τα επιχειρήματα εναντίον αλλά και τους προσωπικούς μου προβληματισμούς.
Καταρχάς ο βασικός λόγος που με οδήγησε σε αυτό ήταν ηθικός και όχι διατροφικός. Πάντα διαφωνούσα ηθικά με τη δολοφονία και την εκμετάλλευση των ζώων ενώ, καθώς έχω μεγαλώσει με κατοικίδια ζώα, μπορούσα να δω τις ομοιότητες με τους ανθρώπους αλλά και το συναισθηματικό δέσιμο που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ τους. Από την άλλη θεωρώ ότι είμαι τόσο ανίκανη να σκοτώσω ζώο όσο και άνθρωπο. Οπότε κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι το κρέας που έτρωγα ήταν μια υποκρισία, ένα καμουφλάρισμα του τι πραγματικά είναι. Χαρακτηριστικά πάντα με αηδίαζε ό,τι έμοιαζε με ζώο και τελικά έτρωγα τα μπιφτέκια μου μόνο λόγω ευκολίας χωρίς να σκέφτομαι από που προέρχονταν.
Αυτό το σκεπτικό μπορεί σε κάποιους να φαίνεται συναισθηματικό και αφελές. Στην ουσία όμως είναι η αρχή για έναν ολόκληρο τρόπο σκέψης που δίνει στους ανθρώπους και τα ζώα ίσα δικαιώματα, τον αντισπισισμό (σπισισμός: κατά τον ρατσισμό, η αντίληψη ότι κάποια είδη έχουν περισσότερα δικαιώματα από άλλα). Ήδη ακούω τις πρώτες αντιδράσεις πάνω σε αυτό. Προφανώς τα ανθρώπινα και μη ζώα, αλλά και αυτά μεταξύ τους δεν είναι ίδια αλλά ούτε έχουν και τις ίδιες ανάγκες. Δεν έχουν ανάγκη για παράδειγμα από μόρφωση και στέγη από ρούχα και βιβλία. Έχουν όμως κάποιες ανάγκες τις οποίες παραβιάζουμε. Την ανάγκη να μην πονάνε, να ζουν ελεύθερα, να ζουν μια ολοκληρωμένη ζωή. Επομένως η λογική του αντισπισισμού δεν είναι ότι άνθρωποι και ζώα θέλουν τα ίδια πράγματα αλλά ότι έχουν το ίδιο δικαίωμα να ικανοποιούν τις ανάγκες τους. Οι άνθρωποι παραβιάζουμε τα δικαιώματα των ζώων με πολλαπλούς τρόπους: με την θανάτωση τους, με το βασανισμό τους, με τη χρήση τους για τη διασκέδαση μας. Στις πιο ακραίες μορφές όπως το κυνήγι, η κακοποίηση κατοικίδιων ζώων και οι ταυρομαχίες αυτό γίνεται συστηματικά με μόνο στόχο την "ψυχαγωγία".
Σε αυτή τη λογική έχω ακούσει δύο σοβαρές ενστάσεις τις οποίες θα σχολιάσω. Η πρώτη είναι που βάζουμε το όριο σε αυτό. Δηλαδή μήπως δεν έχουν και τα φυτά και τα βακτήρια δικαίωμα στη ζωή; Η αλήθεια είναι ότι η γραμμή δεν είναι ξεκάθαρη καθώς η ζωή εξελίχθηκε σε ένα συνεχές. Το προσωπικό μου όριο αφορά τα ζώα που αισθάνονται και πονούν καθώς αυτά βλάπτονται από την εκμετάλλευση, το βασανισμό και τη θανάτωση τους. Είναι το ίδιο σκεπτικό όπως στην έκτρωση που νομιμοποιείται μέχρι να αρχίσει να σχηματίζεται το νευρικό σύστημα του εμβρύου. Δέχομαι σίγουρα μια συζήτηση πάνω στο που βάζουμε τη γραμμή αλλά δεν δέχομαι ότι η αυθαιρεσία της είναι επιχείρημα ενάντια στη χορτοφαγία. Αν ήταν έτσι θα ήταν επιχείρημα ενάντια στο φόνο ανθρώπου το ότι σκοτώνουμε ζώα για να τα φάμε, αλλά δε βλέπω να χρησιμοποιείται πολύ συχνά.
Η δεύτερη ένσταση είναι ότι τα ίδια τα ζώα σκοτώνουν για να φάνε. Εδώ ουσιαστικά ξεχνάμε ότι η φύση δεν έχει ηθική. Λειτουργεί με βάση του τι είναι πιο ωφέλιμο για τα γονίδια, ακόμα και αν αυτό είναι να φας το ένα από τα παιδιά σου. Όμως ο άνθρωπος έχει πλέον ξεφύγει από αυτό. Έχει αναπτύξει λογική, συνείδηση και ηθική και έχει πάψει να δρα με αυτά τα κριτήρια σε ένα μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα πολλά κράτη δεν επιβάλλουν τη θανατική ποινή ακόμα και σε άτομα που έχουν διαπράξει φόνο. Η ηθική της κοινωνίας σε αυτή την περίπτωση έχει ξεπεράσει την ηθική του δράστη ο οποίος μπορεί να μην είχε καν συνείδηση λόγω νοητικής στέρησης ή ψυχιατρικών προβλημάτων. Επομένως δεν νομίζω ότι μπορεί να είναι πλέον επιχείρημα ούτε μέτρο σύγκρισης το τι κάνουν τα ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον.
Το επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι το κατά πόσο αυτή η διατροφή είναι υγιεινή και ωφέλιμη για τον άνθρωπο. Πολλοί χορτοφάγοι επιλέγουν να επιμείνουν στο ότι η φυσική διατροφή του ανθρώπου είναι η χορτοφαγία. Εγώ θα διαφοροποιηθώ από αυτή τη στάση. Είναι αλήθεια ότι κατά την εξέλιξη του ανθρώπου κάποια στιγμή υπήρξε μία μετάβαση από την ωμοφαγική-χορτοφαγική διατροφή σε αυτήν που περιελάμβανε και κυνήγι. Ωστόσο δε νομίζω ότι καμία από τις 2 αυτές παλαιολιθικές διατροφές μπορεί να χρησιμεύσει ως επιχείρημα σήμερα. Ο τρόπος ζωής και τα προϊόντα της διατροφής μας έχουν αλλάξει ριζικά για να υπάρξει σύγκριση, ενώ δεν νομίζω ο προϊστορικός άνθρωπος να ήταν ένα πρότυπο διαβίωσης. Ο μέσος όρος ζωής ήταν πολύ χαμηλότερος, οι άνθρωποι αποδεκατίζονταν από ασθένειες και συχνά υπόφεραν από την πείνα.
Επομένως νομίζω ότι το πραγματικό ερώτημα είναι κατά πόσο ο σύγχρονος άνθρωπος με τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής μπορεί να πάρει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από μια χορτοφαγική ή και μια vegan διατροφή. Η απάντηση είναι μπορεί να τα πάρει και με τις 3 διατροφές (και τη κρεοφαγία) αρκεί να προσέχει να τρώει σωστά και να επιλέγει τροφές από όλες τις ομάδες. Η κρεοφαγία μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε παχυσαρκία και χοληστερίνη ενώ η χορτοφαγία σε αναιμία και έλλειψη Β12. Ειδικά όσον αφορά τον βεγκανισμό όσοι τον ακολουθούν πρέπει να παίρνουν συμπληρώματα Β12 ή εμπλουτισμένα τρόφιμα. Ο λόγος είναι ότι η Β12 παράγεται από μύκητες στο χώμα και καθώς πλέον καθαρίζουμε τα φρούτα και τα λαχανικά μας η ποσότητα που παίρνουμε από τις φυτικές τροφές είναι πολύ μικρή.
Το σίγουρο λοιπόν είναι ότι μπορούμε να είμαστε χορτοφάγοι και υγιείς. Το επόμενο ερώτημα είναι αναπόφευκτα ποια διατροφή ευνοεί τον πλανήτη. Εδώ η απάντηση είναι σαφής και είναι η χορτοφαγία. Από τη σχολική βιολογία είναι γνωστό ότι η βιομάζα μειώνεται σε κάθε στάδιο της τροφικής αλυσίδας. Επομένως η τροφή που παράγεται από την κτηνοτροφία είναι πολύ λιγότερη από αυτή που κατανάλωσαν τα χορτοφάγα ζώα. Καθώς ο άνθρωπος έχει κατακλύσει τον πλανήτη μια στροφή στη χορτοφαγία θα οδηγούσε σε μείωση της ανάγκης καλλιεργήσιμων εκτάσεων αλλά και σημαντική μείωση των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται στις κτηνοτροφικές μονάδες.
Άφησα εκτός το θέμα της ζωής των ζώων στις κτηνοτροφικές μονάδες, καθώς οι άθλιες συνθήκες που επικρατούν έχουν αρχίσει να γίνονται ευρέως γνωστές. Ήθελα να θίξω το θέμα περισσότερο από την αντισπισιστική του πλευρά, αν και προσωπικά έχω ακόμα πολύ δρόμο σε αυτή την κατεύθυνση. Έχω την ελπίδα όμως ότι έχει ξεκινήσει μια ευαισθητοποίηση ως προς τα δικαιώματα των ζώων που ίσως οδηγήσει σε μια αλλαγή...
(όσοι δε το έχετε δει το earthlings είναι ένα ντοκιμαντέρ που δείχνει την έκταση της εκμετάλλευσης των ζώων από τον άνθρωπο)